Gerekend vanaf de zon is de aarde de derde planeet. Onder andere door haar positie ten opzichte van de zon, is de aarde een efficiënte broedmachine. Of moeder aarde blij is met al haar 'kinderen', is de vraag. Eén van de jongsten, we noemen hem mens, is namelijk aan het puberen en laat zich niet van zijn beste kant zien. Moeder aarde is hierdoor getekend, aangeslagen en uitgeput. Maar ze is ook veerkrachtig; als haar recalcitrante puber zichzelf de das om doet, zal zij zich weer oprichten en gewoon doorgaan. Want er blijft nog genoeg nageslacht over om voor te zorgen.

250317 LC - Duurzame helpen helpt  -  "Kijk zelf eens rond", is zijn advies aan beleidsmakers. Zelf hield hij zich ook nooit zo met Afrika bezig, vertelt hij. "Maar doordat ik het daar met eigen ogen heb gezien, kan ik me veel beter voorstellen dat een uitzichtloze situatie ervoor zorgt dat je het elders zoekt." < > Hij heeft daar nu veel meer begrip voor. "Iedereen heeft de drijfveer om te overleven. Jij. Ik. Wij allemaal." "  -  Nel Jensma praat in de rubriek Wintergesprekken met Anno Huidekoper, die voor een fotografie- en filmklus in Burkina Faso was.

250317 LC - De robotbutler -  "Een fabriek of een magazijn is wat robotspecialisten een "gestructureerde" omgeving noemen: alles heeft er een vaste plek en er moet een beperkt aantal taken worden uitgevoerd. Daar krijgen de humanoïde robots nu dus voet aan de grond. Een woning, daarentegen, is "ongestructureerd"; elk huis ziet er anders uit, er zijn obstakels als deuren en trappen en er kan opeens iets of iemand in de weg staan."  -  Dominique Deckmyn

250317 LC - De genderkloof  -  "Jongeren raken wereldwijd steeds scherper verdeeld langs genderlijnen. In tal van landen, van Zuid-Korea tot het VK en Australië, groeit de kloof tussen progressiever wordende vrouwen en mannen met steeds conservatievere waarden. Deskundigen zien een combinatie van oorzaken: een reactie van mannen op de #MeToo-beweging, verzet tegen het streven naar gendergelijkheid én de toenemende verzuiling van online nieuws- en entertainmentmedia, die met hun algoritmes mensen in fuiken lokken."  -  Süeda Isik

2503015 LC - De kantoorjungle  -  "Sommige organisaties zijn daarmee door hun structuur en bedrijfscultuur gevoeliger voor problemen op de werkvloer. < > Het gaat hier om organisaties met een 'hiërarchisch doorstroommodel'. Ofwel: bedrijven waarbij elleboogwerk beloond wordt, en waar iedereen de top wil bereiken. "Een gevaarlijke apenrots-cultuur"."  -  Fleur Leijte beschrijft inzichten van gedragsbioloog Patrick van Veen.

250315 LC - Je meent het!  -  "Meningen zijn te belangrijk om aan het individu over te laten: we hebben elkaar nodig.  En dus mogen we best een debat voeren over hoe je het beste je mening kunt volgen. Minder meningen - en meer meningsvorming."  -  Rik Peels en Jeroen de Ridder, hoogleraars aan de Vrije Universiteit in Amsterdam.

250320 Trouw - Mensen (m/v)  -  "In een polariserende wereld als de onze, waar de verschillen worden benadrukt, wordt het steeds moeilijker de verbinding te zoeken. Natuurlijk zijn er verschillen tussen mannen en vrouwen, maar die zijn niet zo groot als men doet voorkomen. En verschillen zijn zeker geen reden tot onderschikking." Nelleke Noordervliet in haar column.

250320 Trouw - Oorlogsdreiging leidt af  -  "Mijn eigen vader is gestorven tijdens een hittegolf. Het is geen verre toekomst of abstractie meer. Daarom vind ik het vreemd dat we ons wegdraaien van de grootste bron van onveiligheid, omdat 'klimaat' politiek nu even minder populair is. Terwijl het klimaatvraagstuk een veiligheidsvraagstuk is. De planeet is ontwricht."  -  David van Reybrouck, Denker der Nederlanden, geïnterviewd door Lodewijk Dros. 

250315 Trouw - De heilige groei van Facebook  -  "Ingenieurs van Facebook hielpen de Trump-campagne, die miljoenen uitgaf aan advertenties, bij het bereiken en beïnvloeden van zeer specifieke groepen gebruikers. Hulp die door de Clinton-campagne werd afgeslagen.  <  >  Het duurt even, maar als Zuckerberg er eenmaal van doordrongen is dat Facebook Trump mede in het zadel heeft geholpen, besluit hij dat dit de sleutel is tot commerciële groei: als politici Facebook gebruiken om verkiezingen te winnen, zullen ze het bedrijf te vriend willen houden."  -  Mari Meyer beschrijft de ervaringen van Sarah Wynn Williams in dienst van Facebook.

250315 Trouw - Dwarsliggers  -  "Kun je ook zelf aan de slag met dit behartenswaardige boekje? Zeker. Het laat zien dat rebellie een lange traditie heeft, dat geweldloos verzet nodig is, dat er veel bruikbare vormen zijn. Wel lastig is dat het onrecht nu op zoveel plekken tegelijk is, en dat geweld, haat en leugens zo'n groot deel van de wereld lijken te vergiftigen."  -  Iris Pronk introduceert het boek Protesteren voor beginners van Lodewijk van Oord.

250315 Trouw - Uitdijende luchtvaart  -  "Het reflecteert de mondiale ontwikkeling waarbij veel mensen steeds welvarender worden, waar er geen sprake is van regulering van de welvaart, en waar we opkijken tegen miljardairs. Dit is ook wat het systeem in de richting van een groeiend energieverbruik stuurt, omdat we weten dat inkomen en energieverbruik met elkaar samenhangen. Kortom, hoe meer je hebt en hoe meer je verdient, hoe meer CO2 je uitstoot."  -  Bernice Notenboom citeert Stephan Gössling, hoogleraar toerisme aan de Linnaeus Universiteit in Zweden.

250315 Trouw - De macht van de markt  -  "Het neoliberalisme begon met de belofte van evenveel kwaliteit voor minder geld, maar wijzigde de verhoudingen fundamenteel: liep de markt dertig jaar lang aan de hand van de staat, vanaf de jaren tachtig en negentig liep de staat steeds vaker aan de hand van de markt."  -  Cultuurhistoricus, archeoloog en schrijver David van Reybrouck in zijn essay over fascisme. 

250313 Trouw - Vrede op aarde  -  "Wat is vrede? Het ideale eindpunt is dat iedere reden voor een conflict of escalatie totaal afwezig is. Dat is bijna onbereikbaar natuurlijk, waar het om gaat is dat je naar dat eindpunt toewerkt. Een redelijke wapenstilstand is in Oekraïne een belangrijke stap vooruit. Maar het moet niet zo zijn dat twee grootmachten de wereld verdelen, waarbij Oekraïne wordt gesommeerd om mee te doen."  -  Johan van Eerde interviewt Jan Pronk, oud PvdA-minister, oud-diplomaat, vredesactivist.

250311 Trouw - Erbij zijn, jezelf zijn  -  "Loobuyck wijst op de meerwaarde van pluralisme, van een baaierd aan opvattingen en inzichten 'die de democratie verrijkt'. "Dat nodigt ons, burgers, uit om tolerant te zijn, respect te hebben voor andersdenkenden, te luisteren naar elkaar. Dat kan bijna niet als je maatschappij affectief gepolariseerd is."  ...  "We horen bij elk incident onze mening al klaar te hebben, en dat kunnen we door onze groepsverbondenheid."  ...  "Als combinatiedenker pleit ik voor de schone deugd van het geduld. En voor omzichtige taal.  ...    Laten we liever kleine woorden kiezen." "  -  Patrick Loobuyck, moraalfilosoof, geïnterviewd door Lodewijk Dros.

250311 Trouw - Een betere wereld kopen  -  "De beste strategie om mensen tot een impulsaankoop te verleiden, ontdekte sociaal wetenschapper Anne Moes, is om die aankoop te laten voelen als een altruïstische daad."  -   Milan de Bruin over het promotieonderzoek van sociaal wetenschapper Anne Moes.

250307 Trouw - Geld voor wapens en geld voor vrede  -  "Vrede hangt niet alleen af van militaire macht, maar ook van diplomatie, internationaal recht en moreel leiderschap. Alleen al dat besef zou de hoop op een vreedzamere toekomst levend moeten houden."  -  Opinie van Gijsbert van Iterson Scholten.

250306 LC - Old and wise  -  "Wie echt denkt dat ze begaan zijn met de mensen of de wereld, vergist zich. Het zijn gewetenloze narcisten die de wereld zien als hun  rijkeluisspeeltuin. Een bordspel waarop ze willekeurig kunnen schuiven met levende pionnen, zoals Romeinse keizers ooit in hun arena's mensen offerden als vermaak."  -  Opinie van Sido Martens, singer-songwriter.

250306 LC - Een rijk geschakeerd Europa  -  "Waar een rechtsstaat steunt op de stabiliserende waarde van een scheiding van regulerende machten (volksvertegenwoordiging, regering, rechtspraak), jaagt een ongescheiden drie-eenheid van techniek, economie en bewapening de menselijke samenleving naar instabiliteit."  -  Jan Bruin uit Workum is te gast.

250306 Trouw - Slikken of stikken  -  "Die tijd leek voorbij, maar de fluisteringen zijn niet verstomd, ze zijn slechts gemoderniseerd. Nu dicteren IMF-voorwaarden, strikte leningen van de Wereldbank en bilaterale akkoorden de koers van Afrikaanse landen. De dreiging is subtieler, verpakt in termen als 'economische samenwerking' en 'strategische partnerschappen', maar de boodschap blijft hetzelfde: buigen of barsten."  -  Babah Tarawally in zijn column.

250305 Trouw - de zinzoeker  -  "De ethicus Maxim Februari zei ooit in Trouw: "Ik denk dat moraal zo'n slechte naam heeft gekregen omdat het altijd wordt gebruikt om tegen mensen te zeggen wat ze verkeerd hebben gedaan terwijl het juist een set van waarden, beginsels, regels en argumenten is waarmee je zélf dingen kunt gaan ondernemen." "  -  Peter Henk Steenhuis.

250305 Trouw - Scenario Europese oorlog  -  "En afschrikken werkt alleen als je de wil hebt om te incasseren. Kijk naar hoeveel Russische militairen er al wel niet zijn omgekomen in Oekraïne. Ik denk niet dat wij in Europa een zelfde sneuvelbereidheid hebben. Je moet als land willen doorvechten als het écht misgaat."  -  Joris Belgers; citaat uit één van de scenario's als besproken tussen Trouw en Tim Sweijs, onderzoeksdirecteur bij het Haags Centrum voor Strategische Studies.

250304 Trouw - Veiligheid boven koopkracht  -  "Natuurlijk is koopkracht belangrijk, maar dit is dan ook het moment om de sterkste schouders de zwaarste lasten te laten dragen. Als je prima rond kunt komen, wat heb je dan aan een paar tientjes extra per maand als de wereld in brand staat?"  -  Mirjam Bikker, fractievoorzitter CU.

250304 Trouw - de blik van Bos  -  "Oog voor detail, liefde voor de waarheid, precisie in de keuze van woorden, beelden, materialen, lijkt een hobby geworden van mensen die er nog aan hechten, maar de macht bedient zich al van andere middelen. En waar met de botte bijl wordt gehakt, gaan mensen leven op hoofdlijnen."  -  Maaike Bos.

250103 LC - Column Jubel  -  "Een maatschappij, een samenleving, is een breed uitwaaierend mozaïek van alle dingen die de mensen samen de moeite waard vinden. Een gezonde overheid begrijpt dat in dat mozaïek, in die diversiteit de kracht en vitaliteit van een samenleving schuilt."  -  Joost Oomen.

250301 Trouw - Column Noordervliet  -  "In kunst en literatuur vinden we onze meest gruwelijke en meest grappige fantasieën. We vinden er een waarschuwing, een voorspelling en een tegenwicht tegen de werkelijkheid waarin we leven. In kunst en literatuur ligt troost, inzicht, bemoediging en verzet. < > Omhels dus de kunsten."  -  Nelleke Noordervliet.

250227 Trouw - Grondstoffen voor veiligheid  -  "Deze openlijk transactionele wijze van optreden is volgens experts uitzonderlijk voor een leider van het machtigste land ter wereld. < >  Het is in de internationale betrekkingen niet ongewoon om iets terug te krijgen voor een geleverde dienst, alleen ging dat nooit op deze vrij platte manier."  -  Cees van der Laan

250224 LC - Eigen boontjes doppen  -  "Europa is vergeten wat nodig is om vrede en welvaart te houden. Het heeft zich in slaap laten sussen door decennia van stbiliteit, alsof die vanzelfsprekend is. Maar vrede is geen gegeven; het is iets wat je actief moet bevechten. ... Blijven we afhankelijk, of nemen we het heft in handen? Willen we een pion blijven, of eindelijk een speler worden? Geschiedenis is helder: macht wordt niet gegeven, het wordt genomen."  -  Geschiedenisdocent Hendrik Atze van Doezum, citaat uit zijn opinieartikel.

250224 LC - Hogere oorlogskunde  -  "Het Westen, de NAVO en Amerika hebben niet de Koude Oorlog gewonnen. De Russen hebben hem verloren. Dat is een levensgroot verschil. In die onterecht euforische overwinningsstemming hebben we Amerika een unipolaire wereld toegestaan en toegeschreven."  -  Godert Willem baron de Vos van Steenwijk, oud-diplomaat, geïnterviewd door Mannus van der Laan.

250224 LC - Liefdeloze geopolitiek   -  "Dat geopolitiek nu vooral bedreven, uitgevochten, wordt door mensen die amper van mensen houden: dat is het werkelijke failliet van het wereldwijde politieke bestel."  -  Joost Oomen in column Jubel.

250222 Trouw - Essay Stevo Akkerman  -  "Iets daarvan doet zich voor in elke samenleving, dat conformeren aan wat succes belooft, maar de zaak komt op scherp te staan wanneer het gaat om vrijheid versus onderdrukking, democratie versus autocratie, rechtsstaat versus willekeur. Dan moet er worden gekozen."

250221 Trouw over het Gaza-bestand  -  "De mensen die mijn moeder en vader ontvoerden, en de mensen die op die dag hele gezinnen vermoordden, namen deel aan de ergste wreedheden die je kunt bedenken. Maar ze zijn nog steeds mens. Ons vermogen om als mensen elkaars pijn te zien, daar geloof ik in. Ik geloof dat we manieren moeten vinden om naast elkaar te leven, als buren, en dat wanneer onze buren lijden, wij ook lijden."  -  David de Jong citeert in zijn artikel Sharone Lifschitz, dochter van de tachtiger Oded Lifshitz, van wie de stoffelijke resten bij de laatste gevangenenruil door Hamas aan Israël werden overgedragen.

250215 Trouw - Boekrecensie  -  "De succesvollen vergeten dat afkomst, geluk en toeval een rol speelden, en hun succes niet mogelijk was zonder de collectieve inspanningen van de samenleving."  -  Koos Schwartz citeert uit het recent verschenen boek Gelijkheid van Thomas Piketty en Michael Sandel.

250215 LC - Experiment Aarde   -  "Dus laten we een ander perspectief omarmen: we verklaren de aarde officieel tot een wetenschappelijk experiment."  -  Gastschrijver Pyt Kuipers, nadat hij geconcludeerd heeft dat we niet willen inleveren voor een beter klimaat.

250213 Trouw over Economie  -  "Bij de klimaatcrisis en alle problemen daaromheen, denken de meeste mensen niet direct aan corruptie. Toch zorgt corruptie wereldwijd ervoor dat het klimaatprobleem op veel plekken niet effectief wordt bestreden, of dat kwetsbare gemeenschappen in arme landen miljoenen euro's aan steun mislopen."  -  Transparancy International (TI) in haar jaarlijkse rapport over de staat van corruptie wereldwijd, in een artikel van Maarten van Gestel.

250207 Trouw Opinie  -  "Iemand die zowel de politiek als de economie behandelt als een spel met enkel winnaars en verliezers, kan bijna niet anders dan alles op alles zetten om zelf geen verliezer te worden."  -  Liam Klein, Amerikadeskundige bij het Instituut Clingendaal, over Donald Trump.

250206 Trouw - Niet beter, maar anders beter  -  Zo ongeveer kijkt Jannemarie de Jonge er tegenaan. Na een groene jeugd en een groene loopbaan is ze nu ambassadeur van het Collectief Inclusief. Natuur zou het uitgangspunt moeten zijn voor de landschapsinrichting. Maar daarvoor moeten veel sectoren bij elkaar worden gebracht. Ze ziet beweging, die in 2050 de natuurinclusieve samenleving gebracht zal moeten hebben. Het collectief ziet het breed, want kijkt naar een tiental domeinen rond de ruimtelijke inrichting. Want alleen met natuurgebieden komt het niet goed; er zijn ook invloeden van buiten. Maar de beweging moet naar een stroomversnelling, te bereiken door anders samen te werken. Ten eerste zijn we onderdeel van de natuur, wat natuurbescherming tot zelfbescherming maakt. Verder grijpen allerlei zaken in elkaar, wat ook de manier is om verder te komen: niet te sectoraal en te beperkt denken. De Jonge is optimistisch, maar ook realiseert ze zich dat de eigen bubbel niet genoeg is.

250206 Trouw - Sommige dieren denken vooruit   - Tijdsbesef, ja sommige mededieren hebben dat ook. Gedragsbiologen Tom Roth en Jorg Massen tikken met die uitspraak Bert Keizer op de vingers, die stellig meende van niet. Veel cognitieve verschillen tussen mens en dier zijn gradueel, en dus niet categorisch. Volgens het homologie-principe kunnen wij mensen dan het best naar mensapen kijken, om daar iets valt te ontdekken. En inderdaad, wilde mensapen hebben krachtige herinneringen aan de plekken waar bepaalde fruitbomen en mierennest zijn. En in dat verband kunnen ze ook activiteiten plannen. Denk aan het maken van nesten naast bomen met rijp fruit, zodat er de volgende ochtend goed ontbeten kan worden. Het valt niet mee; we zijn als mensen goed in antropomorfisme: menselijke capaciteiten ook aan andere dieren toeschrijven. Maar het omgekeerde is niet minder misleidend.

250205 Trouw - De dichte deuren van USAid   -  Het duo Musk en Trump heeft de deuren van het Amerikaanse departement voor humanitaire hulp wereldwijd gesloten. Daarmee ligt 42% van de internationale nood- en ontwikkelingshulp stil. Allerlei projecten raken hierdoor in de problemen. De rijkste man op aarde dupeert de allerarmsten. Amerikaanse welvaart over de rug van Verweggistan. Officieel is nog niet bekend hoe het verder gaat, maar het teken aan de wand is er. Daarbij komt dat ook Nederland bezuinigt op ontwikkelingshulp. Internationale solidariteit is ver te zoeken, niet alleen in de VS maar ook in Nederland.

250203 Trouw - Dak- en thuisloosheid in de theologie  -  Niels Posthumus interviewde de Ierse theoloog Siobhán Garrigan. Christelijke thuisloosheid neemt zij als vertrekpunt voor de groeiende ontheemding: mensen zonder huis, zonder land. Veel christenen zien het aardse leven als een vorm van ballingschap; daarvoor en daarna waren zij thuis. Garrigan zie kapitalisme, nationalisme en consumentisme als uitvloeisels van dat gevoel. Het zijn wegen om je hier een tijdelijk huis te verschaffen en dit ook veilig te stellen. Maar dat gaat wel ten koste van leven en wonen elders.Dak- en thuisloosheid volgen onontkoombaar uit nationalisme en kapitalisme. En klimaatschade zal uiteindelijk iedereen ontheemden. Zij pleit daarom voor een deelnemen als basishouding in plaats van bezitten. Jezelf onderdeel voelen van het geheel, van de natuur, van God, adviseert deze theoloog. Niet als instant oplossing, maar als keuze voor de route naar een uiteindelijke oplossing. 

250203 Trouw - Praten met Poetin  -  Kees Matthijssen, luitenant-generaal buiten dienst, signaleert in zijn opinieartikel de hoogste oorlogsdreiging in Europa sinds de Tweede Wereldoorlog. Beide kanten gijzelen elkaar in een herbewapeningswedloop. Toto overmaat van ramp is er naast de politieke discussie geen enkele dialoog, waarmee de diplomatieke dimensie volledig ontbreekt. Zelfs in de koude oorlog werd er gepraat, wat nu helemaal niet het geval is. Matthijssen betwijfelt of bewapenen nu de oplossing is. Wel is hij er van overtuigd dat praten tussen beide partijen onmisbaar is. Trump wil dat wel. En alles beter dan volledige radiostilte tussen oost en west.

250203 Trouw - De mensenrechten van een berg  -  Het Nieuw-Zeelandse parlement heeft bij wet de berg Taranaki Maunga tot persoon verklaard. De wet bevat ook de erkenning dat de berg met omgeving in 1865 door de Britse kolonisator werd gestolen van de Maori's. De berg bezit nu de rechten en plichten van een mens. Een groep mensen zal invulling geven aan wat de berg er zelf van vindt. Een rivier en een lap grond, ook in Nieuw-Zeeland, gingen de berg voor, zo schrijft Mella Fuchs in Trouw.

250203 Trouw - Trump opent het invoerheffingenbuffet  -  Daarbij serveert hij als eerste aan Mexico, Canada en China. Deze landen zijn nu inderdaad aangeschoven en hebben toegezegd dat ook zij zullen gaan serveren, en wel in ongeveer gelijke mate. De serveertechnieken van Trump worden tot nu toe door omstanders niet met applaus ontvangen. Eén van de verwachtingen is dat het leven van de Amerikanen duurder zal uitpakken, te beginnen met stijgende prijzen in de supermarkten en aan de benzinepomp.

250203 Trouw - Als Pasen en Pasen op één dag vallen  -  Lodewijk Dros ziet dit voorlopig nog niet gebeuren. Er zijn oostelijk-orthodoxe kerken en westelijke rooms-katholieke kerken. Er zijn protestantse kerken. Tot slot valt er nog een groep oriëntaalse kerken te onderscheiden, zoals die in Syrië en Ethiopië. En er zijn twee paasdata per jaar: een volgens de Juliaanse kalender en een volgens de gemoderniseerde versie daarvan uit 1582. Kortom: het zal nog wel even duren.

250201 Trouw - Alle democraten verzamelen  -  Jeannine Julen interviewde Tuur Elzinga, leider van de FNV. In het najaar van 2023 voelde hij, na de politieke overwinning van Geert Wilders, de ruk naar rechts al aankomen. En onlangs bespeurde bij de inauguratie van Trump de grote techbazen op de eerste rij. Zijn pamflet Democraten aller landen, verenigt u bevat dan ook het appel om een tegenmacht te vormen. Tegen steeds meer autoritaire leiders die zeggen te luisteren naar het volk, maar zich intussen laten adviseren door de allerrijksten.

250201 Trouw - Een agressief imperialistische Trump  -  Cees van der Laan gebruikt geen verbloemde taal om het gedrag van Trump bij de start van zijn tweede ambtsperiode te schetsen. Groenland, het Panamakanaal en zelfs Canada ziet hij als welkome geografische aanvullingen van de VS. Wie niet meewerkt met zijn imperialistische strategie, kan allereerst forse invoerheffingen tegemoet zien. Verwacht wordt dat beoogde slachtoffers tegenkrachten gaan mobiliseren.

250131 Trouw - Praten met de zee  -  In de filosofische rubriek vragen Gert-Jan van der Heiden en Elize de Mul zich af of we de natuur niet teveel verdingesen, zoals bioloog Arita Baaijens heeft betoogd. Baaijens is niet van het antropocentrisme, waarbij de wereld om ons draait als heersers van de aarde. En dus is Baaijens gaan spreken namens het leven in de Noordzee, want voor het overige praten wij niet meer met wat ons aan niet menselijk leven omringt. Beide filosofen gaan hier als filosofen op in, met bijbehorend jargon. Bijzonder: De Mul noemt de rivier Whanganui in Nieuw-Zeeland, die als eerste rivier ter wereld rechten kreeg. En de conclusie komt voorbij dat gesprekken tussen mensen vaak al moeilijk zijn, laat staan met andere levensvormen. Maar er is wel altijd toegang en vrijwel niets van wat we ontmoeten is ons volledig onbekend. 

250129 Trouw - Vrouwen voor vrede  -  Niet nog meer politici en generaals, maar vrouwen; dat is wat we nodig hebben voor vrede. Reem Hajajreh en Yael Braudo-Bahat, Palestijnse resp. Israëlische, vertegenwoordigen Women of the Sun resp. Women Wage Peace. Vrouwen geven leven. Vertaal de moederrol naar de politiek en zie dat vrouwen kunnen zorgen voor veiligheid, vrede, rust. Vrouwen staan ook meer in de gemeenschap, kennen breder de behoeften die spelen en werken meer helend en oplossingsgericht. Onderzoek ondersteunt deze gedachte; betrek vrouwen bij het vredesproces en de kans op duurzame vrede neemt toe.

250124 LC - Bunds tegen de droogte  -  Ruud Elmendorp schrijft over de bunds, ook wel earth smiles genoemd. Wijlen Peter Westerveld, geboren in Tanzania, liet zich inspireren door de oude zaï holes in Burkina Faso. Deze kuilen hielden water vast met behulp van mest en organisch afval. De bunds worden aangelegd op lichte hellingen, waar de dijkjes in de vorm, van een halve maan water opvangen en vasthouden. JustDiggit, mede opgericht door Westerveld, helpt nu de bunds in praktijk te brengen in Kenia. Dat gebeurt in samenwerking met een grote natuurbeheerder in Kenia, de Northern Rangeland Trust (NRT) en lokale vrouwengroepen. Nu de regen veel langer wegblijft dan eerder, zorgen de bunds ervoor dat er toch weer gras groeit. Kennisoverdracht is lastig; daarom gaat er ook veel informatie naar de jeugd, via een app. Daarbij is de hoop dat gebieden met bunds de bevolking binden. Conflicten tussen rondtrekkende groepen zullen dan waarschijnlijk ook afnemen.

250120 Trouw  -  We willen allemaal ongeveer hetzelfde  -  Dat stelt Renate van der Veen, dialoogexpert en schrijver. In eigen kring weten we dat we op dezelfde lijn zitten, maar hoe ligt het daarbuiten? Oogcontact en een praatje op straat zijn schaars. In de media wordt vooral geschoten vanaf de vleugels, op vaak onredelijke en gefrustreerde toon. Die facade van prikkeldraad maakt dat de pijn erachter moeilijk waar te nemen is. Terwijl we dat in een vriendelijke en open sfeer waarschijnlijk wel zouden kunnen opmerken. Praktiseer vriendelijkheid, maak een praatje en wees oprecht belangstellend. Piece of cake.

250120 Trouw  -  Tiktok-vluchtelingen en verzustering  -  Toen TikTok er even uit lag, verhuisden veel Amerikaanse gebruikers naar Chinese apps. Op Xiaohongshu, een lifestyleplatform voor hoogopgeleide Chinese vrouwen,  werden ze overwegend met open armen ontvangen. veel gebruikers hebben het helemaal gehad met types als Zuckerberg en Musk. Dan liever verder in een compleet onbekend taalgebied als het Chinese vasteland. Onderzoekers betwijfelen of de wederzijdse overheden dit culturele delen laten voortbestaan. China kent behalve de Chinese muur ook een internetmuur, maar zou die voor buitenlandse accounts wat kunnen verlichten.

250115 Trouw  -  Crises buiten het nieuws  -  Selectiviteit heerst bij het onder de aandacht brengen van crises in de media. Humanitaire crises die meer dan een miljoen mensen raken,  komen voor in 43 landen. De 10 crises die de minste media-aandacht krijgen, liggen alle in Afrika. Jojanneke Spoor zegt als hoofd humanitaire actie van Care Nederland hierover, vrij vertaald, onder meer het volgende. Veel crises in Afrika zijn klimaat gerelateerd. Ons gedrag moet veranderen, zodat het daar beter wordt. Dat is de mentale brug die we over moeten durven gaan. Maar dan moet er wel eerst over geschreven worden.

250107 LC - Vrouwen voor vrede  -  Het Palestijnse Women of the Sun en het Israëlische Women Wage Peace betoogden in de herfst van 2023 in hun gezamenlijke manifest The Mother's Call, dat vrouwen een volwaardige inbreng in vredesonderhandelingen moeten krijgen. Door hun empathische inbreng zullen de scherpste randen verdampen en is de weg naar vrede korter. Maar een paar dagen later was er de bloedige uitbraak van Hamas. En nu stijgt het aantal slachtoffers in Gaza van dag tot dag. Maar beide vrouwenorganisaties praten nog steeds met elkaar en laten zich niet uit elkaar spelen. Hoofddoel blijft duurzame vrede, te beginnen met een staakt-het-vuren. Daaraan voorafgaand zal het haat zaaien over en weer moeten stoppen.

Tot nu toe blijft hun stelling overeind dat vrouwen beter in staat zijn om geweld te stoppen. Er is een gezamenlijk plan en ze zijn onderweg.

241231 Trouw - Oorlog steelt de klimaatshow   -  De jaren 2023 en 2024 scoorden record temperaturen, maar niet de klimaatcrisis staat in de schijnwerpers. Want 2024 was ook een record oorlogsjaar en die directe dreiging trekt toch aan het langste eind, tegen het abstracte gevaar van de heel langzaam aan de kook gebrachte kikkers die we zijn. Jawel, de transitieboemel puft voort, maar elke gedwongen stop is er een teveel.

Oorlogen maken het door nonpolipar gewenste delen een stuk moeiijker. Nonpolipar ziet het juist graag andersom, namelijk dat het delen het ontstaan van oorlogen lastiger maakt, en als het even kan onmogelijk.

241224 Trouw - Kerstverhaal: tegenverhaal  -  Joost Röselaers en Ad van Nieuwpoort trekken in hun opinieartikel over het Kerstverhaal een lijn naar het verhaal van David en Goliath. Klein tegen groot, zwak tegen sterk. Het vermogen van zachte krachten om tegenwicht te bieden. Zachte krachten als menselijkheid, hoop, licht, kwetsbaarheid, dienstbaarheid, liefde. Een krachtig weerwoord tegen de zware en grote woorden van deze tijd. 

Het lastige hieraan is dat je eerst moet krimpen tot een soortement Calimero. Daarna moet je ook nog eens het bijbehorende Calimero-complex van je afschudden. Maar als telg uit de zuil van 'de kleine luyden' zijn de tegenverhalen mij met de paplepel ingegoten. Dat scheelt weer.

241127 Trouw - Handelsoorlog?  -  Dat is de vraag die boven het artikel staat. In het kort: begint president Trump weer een handelsoorlog? Het zit er dik in. De gedachte dat afhankelijkheid door onderlinge handel de betrokken landen van oorlog weerhoudt, raakt uit beeld.

Er staat veel meer in het artikel, maar vooral dit viel mij op. Nonpolipar  zet tegenover oorlog het begrip delen. Ook handel is een vorm van delen. Als de remkracht van handel op oorlog inderdaad afneemt, is het goed dat nonpolipar bestaat en daarbij het bredere begrip delen promoot.  

241121 Trouw - Anders intelligente dieren  -  Promotie-onderzoek van filosoof Bas van Woerkum-Rooker wijst het uit; we doen dieren geen recht als we ze langs de lat van onze menselijke intelligentie leggen. Elk dier is op zijn eigen manier intelligent en niet op de onze. De ontwikkeling van intelligentie onder dieren, waaronder wij, is geen ladder maar een boom.

Het feit die je wist dat zou komen, om maar eens een te variëren op een bekende kromspreuk. Toch zou ik het geen open deur willen noemen. Want een vergelijkbaar betoog kun je opzetten voor de computers en robots die mensen maken. Om nog maar te zwijgen van AI  en zelflerende machines. En de zinsnede van de ladder en de boom is schoon in zijn eenvoud.

241119 Trouw - Sologeluk en groepszin  -  In de Verdieping gaat de Amerikaanse professor Roy Baumeister dieper in op het verschil tussen geluk en zinvolheid. Op onderzoek naar een 'goed leven' stuitte hij op een tweedeling in de mensheid: zij die geluk nastreven en zij die betekenis zoeken om tot een zinvol leven te komen. Maar geluk en betekenis overlappen elkaar wel voor een groot deel. toch bestaat het onderscheid en is het handig. Geluk relateert hij aan gezondheid, geld en comfort en is vooral op het nu gericht. Zinzoekers overzien wat er was, is, en nog komt en delen dat met anderen. Zelfexpressie, van jezelf of je groep, maakt voor geluk niet veel uit, maar wel voor een zinvol leven. Bij geluk is het krijgen van anderen belangrijk, terwijl bij zingeving het geven aan anderen voorop staat. Veel mensen werken met een mix; pure gelukzoekers zijn vaak seculier, terwijl echte zinzoekers vaak een geloof aanhangen. Zingeving beklijft in het algemeen meer dan geluk. Mensen zonder relaties ervaren volgens Baumeister geen zin en geen geluk.

Graag eet ik van twee walletjes, maar wel met zingeving voorop. Dat maakt mij gelukkig, waardoor ik weer een goed vertrekpunt heb om nog meer zin te zoeken. Daarbij doet zich wel de vraag voor, waar ik het allemaal moet laten. Veel zingeving komt namelijk binnen in de vorm van boeken en andere media. Uiteindelijk zal het wel weer op weggeven uitdraaien. Ook heel zinvol.

241111 Trouw - De druppel van honderd miljard dollar  -  Ali Mohamed doet in Afrika, wat Wopke Hoekstra in Europa doet. Trouw praatte met hem, over de komende VN-klimaattop in Bakoe. Daar moet het vooral gaan over geld dat de rijke landen zullen bijdragen aan maatregelen die gericht zijn op effecten van klimaatverandering op ontwikkelingslanden. Mohamed betoogt dat de honderd miljard dollar per jaar van nu de spreekwoordelijke druppel is op de gloeiende plaat. Het verdampt waar je bij staat. Er zijn jaarlijks meerdere biljoenen nodig, stelt Mohamed.

Een stel knappe koppen met een supercomputer kan natuurlijk zo uitrekenen wat er betaald moet worden door wie aan wie. Dat het dan om biljoenen zal gaan, zit er dik in. Ook kunnen ze er een benadering op los laten met hoeveel dat bedrag jaarlijks omhoog moet gaan om  de klimaateffecten bij te benen. Want we doen nog steeds te weinig voor een omwenteling. Maar helaas, het is geen rekenkundige exercitie, maar een politieke. Los daarvan bieden snelle maatregelen aan de bron een directere en goedkopere oplossing. En die bron hebben wij rijke landen voor een groot deel al heel lang onder onze welvarende hoede. Aanpakken die hap. 

241030 Trouw - Izzeldin Abuelaish: Test voor de wereld  -  Hij verloor 15 jaar geleden 3 dochters door tankgranaten. Nu staat de teller op meer dan 55 verloren familieleden, vanaf het begin van de bombardementen op Gaza, ruim een jaar geleden. Hij wil geen wraak, maar strijdt voor vrede en begrip. Dit is genocide, stelt hij. Daarmee is dit een crisis van de mensheid; de internationale gemeenschap moet ingrijpen. Hij ziet her en der haat, angst, ophitsing en oorlog. Alles wordt bewapend, gepolitiseerd, genormaliseerd. Tijd voor een paradigmaverschuiving, zoals hij het noemt, naar stabiliteit, naar menselijke waarden zoals gelijkheid, waardigheid en respect.

Gelukkig zijn er waarschuwers; Abuelaish is er een van. Zij waarschuwen een meerderheid van niet waarschuwers. Dat is niet erg. De vraag is alleen of de meerderheid zich laat waarschuwen. Want pas dan ben je echt gewaarschuwd. En pas dan tel je als gewaarschuwd mens voor twee. Zolang dat niet gebeurt, is een waarschuwer een roepende in de woestijn, waaronder de woestenij van Gaza.

241028 Trouw - Laat ons dwaas en koppig zijn  -  Dit is de zin van Harmen Niemeijer-Scheffer, in de rubriek van Maaike van Houten. De valkuil die koppigheid kan zijn, wil hij omzeilen door met anderen in gesprek te blijven. Als bevoorrechte witte jongere deelt hij graag zijn plek op het podium met hen die buiten beeld zijn geraakt.

Dit soort koppigheid spreekt mij aan en herken ik. Koppigheid is het vaak in de ogen van de buitenwacht. Ik beleef het als een mix van vasthoudendheid en vastberadenheid. Maar zoals Harmen het beleeft: niet zwelgen in het eigen gelijk; ook anderen de mond en het podium gunnen.

241026 Trouw - Over de zachtmoedigen  -  Iris Somer haalt Darwin aan, verwijzend naar de vormen van natuurlijke selectie die hij onderscheidde: the fittest en the 'sexiest'. Anderen hebben erop gewezen dat er waarschijnlijk ook nog zoiets als groepsselectie bestaat: selectie op gedrag dat het meest gunstig uitwerkt voor de groep.

The fittest en the sexiest zijn ook groepsleden. The fittest verwerft aanzien en macht binnen de groep. Aanzien en macht zijn belangrijke sexy elementen. Maar fitness en sexyness zijn onderhevig aan rolverschuiving. Het zwaartepunt van deze rol verschoof van omgeving naar samenleving, naar taal, naar communicatie, naar discussie, naar organisatie, naar media, naar beeldvorming, naar framing. Zo ongeveer, het is maar hoe je het paadje beschrijft. Wellicht is the fittest en the sexiest  steeds meer diegene die het mooiste en simpelste politieke frame construeert voor de groep. De groep snapt het en waardeert het. Dat werkt het best in eigen huis en onder eigen mensen. De ver van mijn bed show en het niet in mijn achtertuin principe refereren hieraan. De eigen groep redt zich prima; groepen buiten de eigen groep redden zich ook maar. Samenwerking tussen groepen is niet nodig; want problemen die de eigen groep overstijgen bestaan niet.

241026 Trouw - Noordervliet over individualisme  -  Conformisme bedreigt het individualisme, dat is verworden tot egoïsme. Behoeften zijn verschoven naar eisen. Oprecht individualisme vormt inspirerende bedenkers. De beste relatie tussen individu en gemeenschap is die van geven over en weer.

Het 'welbegrepen individualisme'  zoals Nelleke Noordervliet het noemt, is ook de richting waarin ik mijn individualiteit zoek. Mijn eigenste ik zijn, en in die vorm mijzelf actief inbedden in de gegeven maatschappij. Het conformistisch individualisme zoals dat als ongewenst verschijnsel uit haar pen vloeit, lijkt mij eigenlijk een tegenstelling. Het is kuddegeest en veel mensen zijn kuddedieren. Maar als het vlaggenschip onder valse vlag vaart, raakt de hele vloot uit de koers.

241025 Trouw - Fetuhlah Gülen is overleden  -  Door zijn vroegere vriend Erdogan werd hij later verantwoordelijk gehouden voor de couppoging in 2016. Als prediker bracht hij in het kort de volgende leer: leef met elkaar, ondanks de verschillen. 

Over zijn beweging doen meer verhalen de ronde, maar hier heb ik niets aan toe te voegen. Of het zou moeten zijn dat verschillen kunnen worden overbrugd door wat je deelt.

241012 Trouw - Vrouwen voor vrede  -  Garance Reus Deelders schrijft over vrouwen voor vrede. Inspraak en inbreng van vrouwen maakt vredesakkoorden duurzamer, zo is aangetoond. Ook kijken vrouwen meer naar wederopbouw, veiligheid en verzoening.

Generaliserend, dat wel, werken vrouwen niet alleen aan vrede, maar ook aan het delen dat nodig is voor verbinding. Dat brengt uiteindelijk een meer duurzame vrede.

241012 Trouw - Kappen met kappen  -  De mens is een plaagsoort, als belangrijkste oorzaak van het verdwijnen van bijna driekwart van de wilde dieren. De kantelpunten in klimaat, flora, fauna en geografie verdringen elkaar om de hoek. Van het Amazone regenwoud is 20% gekapt. ingeschat wordt dat het kantelpunt bij 25% ligt.

Dealen met wat ons omringt betekent delen met wat ons omringt.

241012 Trouw - Russische taal is gekaapt  -  De Russische taal is gekaapt door Poetin. Russische schrijvers in het buitenland stellen een prijs in voor taal tegen Poetin. De taal van Poetin hangt boven de oorlog met Oekraïne. Na de oorlog zullen kunstenaars en schrijvers bijdragen aan een brug over het ravijn van bloed, haat en dood.

De essentie van delen: met wat je deelt verbinding creëren.

241012  Trouw - Gaza in puin  -  Van alle gebouwen in Gaza is 60% beschadigd, waaronder ook volledige verwoesting valt. Een pilotproject ligt in het verschiet, om lokaal het eerste puin op te ruimen. intussen blijven de bommen vallen.

Aansluitend bij  het basisbeginsel van nonpolipar, past het om daaraan bij te dragen.

241001  Trouw - Onomkeerbare ramp  -  Het jaarlijkse Staat van het Klimaat-rapport ziet anno 2024 de wereld aan de rand van de afgrond staan. Waarschuwingen lijken niet te hebben geholpen; we koersen inmiddels af op een onomkeerbare catastrofe.

Of we het willen of niet, als mensen delen we deze crisis. Logischerwijs pleit dat ook voor een gedeelde aanpak. Het aardse schip koerst af op een vliegende storm. Alle hens aan dek.

241001  Trouw - Krznaric pleit voor praten  -  Filosoof Roman Krznaric ziet ons graag achterom kijken.  Om bijvoorbeeld te leren dat staten het succesvolst zijn als ze een sterke 'asabija' hebben: een sterk groepsgevoel. Dit is een waarneming van de Arabische geleerde Ibn Chaldoen, die hij deed in het jaar 1375. Stedelijke planning, gericht op gemengde wijken, kunnen hieraan bijdragen. Met zijn allen in het weekend rond het voetbalveld is ook een goede methode.

Met haar basisbeginsel van 'delen' staat nonpolipar op de schouders van reuzen.

240928  Trouw - Roel van Duin is globalist  -  Het schijnt dat in de tegenwoordige maatschappij patriotten en globalisten tegenover elkaar staan. Patriotten zien graag de macht aan de staten, hun eigen staat in het bijzonder. Globalisten denken dat het antwoord op de uitwassen van het nationalisme op wereldschaal ligt. Niet toevallig hebben globalistische ideeën de wind in de zeilen gekregen na de rampzalige Tweede Wereldoorlog. 

Ben ik een globalist, zo vraag ik mij af. Nee, niet per definitie. Ik denk dat de meeste bestaande beleids- en bestuurslagen hun nut hebben, zeker in Nederland. De kunst is om elk onderwerp van beleid en bestuur toe te delen aan het meest geschikte bestuurlijke niveau. Het 'wereldbestuur'  is te zwak en kan niet daadkrachtig werken aan oplossingen die slechts op wereldschaal opgelost kunnen worden. Ja, dat vraagt om een verschuiving van zeggenschap naar het niveau van de globe. 

240924  Trouw - Biden pleit voor hervorming VN  -  In de Algemene Vergadering van de VN deelt Biden zijn ervaring, dat er zelfs uit oorlog nog een weg vooruit is. Maar ook kaart hij een belangrijke randvoorwaarde aan. De Verenigde Naties, de Veiligheidsraad in het bijzonder, zal aangepast moeten worden om beter conflicten te kunnen oplossen.

Op de lagere school hoorde ik in de derde klas een pas afgestudeerde onderwijzer vertellen hoe de VN werkte en hoe een veto van een enkel land stilstand betekende. We zijn ruim zestig jaar verder en de VN werkt nog steeds zo.

240918  Trouw - Is VN nog geloofwaardig?  -  Ondanks een organisatie die Verenigde Naties heet, vechten afzonderlijke landen en gewapende groepen elkaar de tent uit. In toespraken van de leden overheerst de roep om vrede, maar het haalt kennelijk niets uit. De daadkracht ontbreekt. 

Ik betreur dit. De behoefte aan een krachtige wereldwijde structuur voor overleg, afstemming en  besluitvorming wordt met de dag groter, nu de ene na de andere crisis de mondiale schaal bereikt. Opdoeken van de VN zou niet aan de orde mogen zijn. Verder verzwakken ook niet. Hervormen dan maar, met oog voor meer democratie en slagvaardigheid.

240827  Trouw - 'Oceanen van Vrede'  -  Het idee om de Stille Oceaan en haar eilanden om te toveren in een zone zonder agressie. Ook grootmachten zijn bij de eilandenrijken slechts welkom, als ze economische hulp bieden en de klimaatbestendigheid van de eilanden helpen te versterken. Via internationale vrede naar internationaal delen.

Zulke berichten maken mijn dag goed. Dat het verder mag komen dan een idee: een zone waarin niet gevochten mag worden, maar waar het accent ligt op delen.